آزمایش برگ درخت (روش تجزیه برگ درختان)

آزمایش برگ درخت روشی مناسب برای آن دسته از کشاورزانی است که با وجود استفاده از برنامه کوددهی و تغذیه صحیح گیاهان ، هنوز به محصول ایده آل خود دست نیافته اند. جهت بهره مندی از باغات و مزارع سالم و دستیابی به محصولاتی بازارپسند تنها آزمایش خاک کافی نیست چراکه ممکن است با وجود خاک حاصلخیز گیاه عملکرد مناسبی نداشته باشد. از این رو برای مشخص شدن میزان مواد مغزی جذب شده و قابل مصرف در گیاهان، روشتجزیه برگ درختان توصیه می شود. اگر قصد انجام آزمایش برگ را دارید و سوالاتی در زمینهزمان آزمایش برگ، نحوه نمونه برداری و تفسیر آزمایش و همچنین آزمایش برگ درخت پسته و انگور برایتان پیش آمده، با مطالعه این مقاله از سایت جوانه بان به جواب سوالات خود خواهید رسید.

آزمون برگ درخت چیست؟

همواره باغداران برای مدریت صحیح درختان میوه علاوه بر تغذیه کافی و کوددهی در زمان مناسب بایستی به عواملی دیگر همچون آزمایش خاک و برگ نیز اهمیت دهند. به دلیل یکسری محدودیت هایی که این آزمایشات دارندنتایج هر دو آزمون تکمیل کننده هم بوده و باعث ارائه برنامه کودی دقیق توسط کارشناسان کشاورزی خواهد شد.رشد مطلوب و باردهی خوب درختان فقط با جذب عناصر غذایی بوسیله ریشه بدست نمی آید بلکه در مواقعی خاک غنی از عناصر پرمصرف است ولی در اختیار گیاه قرار نمی گیرد.همچنین در شرایطی که کشاورزان با وجود هزینه های بالای کوددهی که متحمل می شوند نمی توانند محصولات باکیفیتی برداشت کنند، نقش مهم آزمون برگ درخت مشخص می شود.در واقع این آزمون با اهداف مشخص کردن میزان سطح مواد مغزی درختان بیمار در مقایسه با درختان سالم و همچنین بهبود مدیریت تغذیه ای باغات میوه از طریق تعیین میزان مواد غذایی برگ و مقایسه آن با میزان استاندارد انجام می شود. بطور کلی آزمایش برگ به این شکل است که ابتدا برگ هایی بعنوان نمونه از گیاهان جمع آوری شده و در آزمایشگاه آنالیز می شود. نتیجه حاصل از آزمون بطور دقیق مقدار عناصر گوناگون در داخل برگ را تعیین می کند.در این آزمایش میزان عناصر پرمصرف همچون ازت، پتاسیم، فسفر و همچنین عناصر کم مصرف مثل مس، منگنز، منیزیم، آهن، کلسیم، بور، گوگرد و سدیم مورد اندازه گیری قرار می گیرند. تفسیر آزمون برگ برای باغداران مشخص می کند که برای دستیابی به باغات پربار باید از کود خاصی استفاده کنند و یا شیوه های جذب حداکثری مواد مغزی بوسیله ریشه را اعمال کنند. علاوه بر این آزمایش برگ بایستی در زمان مناسب انجام شود تا بخوبی نتیجه دهد.

زمان آزمایش برگ

یکی از فاکتورهایی که قبل از آزمون برگ باید به آن توجه کرد زمان نمونه برداری می باشد. مقدار عناصر برگ با تغییر فصل از بهار به پائیز متفاوت بوده بدین صورت که نیتروژن و فسفر کمتر شده و درمقابل میزان منیزیم و کلسیم بیشتر می شود.توصیه می شودکه قبل از بروز علائم و جهت پیشگیری از آسیب به درختان این آزمون انجام شود. تعیین زمان آزمایش به نوع محصول و همچنین شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد. چنانچه محصول را بتوان در تیر ماه برداشت کرد و شرایط آب و هوایی نیز معتدل باشد، بطور معمول ماه قبل آن یعنی خرداد ماه را بهترین زمان برای آزمایش قرار می دهند چرا که در این ماه درختان به بلوغ کامل رسیده اند و مقدار غلظت مواد مغزی در برگ ها ثابت باقی می ماند.همچنین قبل از برداشت محصول کمبودهای درخت مشخص شده و زمان برای جبران آن وجود دارد. در صورتیکه می خواهید فقر مواد غذایی احتمالی محصول را برای سال بعدی مشخص کنید بهتر است آزمون را در ماه های مرداد و شهریور انجام دهید.اگر نمونه برداری را در زمان مناسب انجام ندهید درصد اشتباه در نتیجه آزمون افزایش می یابد.

آزمایش برگ درخت را چگونه انجام می دهند؟

جهت آزمون برگ ابتدا بایستی مسیر را تعیین کرد و از چند نقطه بشکل تصادفی نمونه برداشت.برای این کار به قیچی، کیسه پلاستیک و برچسب نیاز است. برگ هایی که برای نمونه انتخاب می شوند باید بطور کامل رشد کرده و از نظر سن و مرحله رشد باهم مشابه باشند. برای آزمایش برگ درختان میوه بهتر است که از برگ هایی استفاده شود که در پائین برگ شاخه های بدون میوه هستند و بخوبی گسترده شده اند. مناسب ترین ارتفاع برای نمونه برداری حدود 180سانتی متر از زمین می باشد. برگ هایی که به آفت و بیماری مبتلا هستند یا گلی شده اند جهت نمونه مناسب نمی باشند. چنانچه قبل از برداشتن نمونه متوجه شدید که باغ محلول پاشی شده است باید نمونه برداری به 10 روز بعد موکول شود. اگر برگ ها خیس باشند قبل از شروع نمونه برداری باید با دستمال خشک شوند. در شرایطی که علائم مسومیت یا کمبود مواد مغزی روی برگ ها مشاهده کردید بغیر از برگ های سالم لازم است که از برگ های بیمار نیز نمونه برداری انجام شود. پس از اتمام نمونه برداری باید تمام برگ های انتخابی را با هم مخلوط و از بین کل آنها حدود 100 عدد داخل کیسه پلاستیک ریخته شود و روی آن را برچسب زد. بطور معمول برچسب شامل اطلاعاتی همچون تاریخ برداشت نمونه، میزان محصول دهی شاخه و خصوصیات باغ می باشد.

نکات مهم در زمان نمونه برداری برگ

اگر در زمان آزمایش برگ از چند نوع مختلف درخت نمونه جمع آوری می شود مراقب باشید که نمونه ها باهم مخلوط نشوند، ضمنا نمونه های برگ باید از یک گونه درخت باشند. شاخه هایی که برای نمونه برداری انتخاب می کنید بایستی حدود 20 سانتی متر از زمین فاصله داشته باشند. بهترین حالت این است که از هر شاخه تعداد دو برگ انتخاب شود و آن هم از مرکز شاخه باشد. بلافاصله پس از اتمام کار برداشت نمونه بایستی حداکثر تا 24 ساعت بعد به آزمایشگاه منتقل شوند در غیراینصورت آن ها را دو روز در دمای یخچال نگهداری کنید.

روش خشک کردن نمونه های برگ برای آزمایش

مرحله اول تهیه محلول یک درصد مایع ظرفشویی در ظرف پلاستیکی است که از یک لیتر آب و 10 میلی لیتر مایع ظرفشویی تهیه می شود. سپس بطور آهسته برگ های نمونه را برای زمان کوتاهی کمتر از 15 ثانیه در داخل محلول شستشو دهید. توجه داشته باشید که زمان شست وشو از 30 ثانیه بیشتر نشود. پس از اتمام کار سریعا برگ ها را به آبکش پلاستیکی انتقال داده و بمدت 10 ثانیه با آب لوله کشی شستشو نمائید. در ادامه باید نمونه ها با آب به دمای جوش رسیده و سپس آب سرد شسته شده و در مرحله آخر برگ ها را روی کاغذ تمیز و در جایی سایه گذاشته و با انداختن کاغذ دیگر روی آنها زمان دهید تا خشک شوند.

اهمیت آزمایش برگ در کشاورزی

در حال حاضر آزمایش برگ یکی از روش ها جهت مشخص کردن کمبودهای مواد مغزی گیاهان در کشاورزی بوده که با معین سازی مقادیر عناصر مغزی منجر به تهیه برنامه کودی صحیح شده و به سلامتی گیاهان کمک بسزایی می کند. بعلاوه هزینه آزمایش برگ کمتر بوده زیرا حاصل تجزیه بافت های تازه گیاه می باشد و اگر به موقع انجام شود اطلاعات لازم از وضعیت میزان مواد مغزی گیاه را در اختیار کشاورزان قرار می دهد. اما یکی از محدودیت های آزمون برگ این است که نمی تواند دلیل کمبود مواد مغزی در گیاهان را مشخص کند، از این رو بایستی با نتایج آزمایش خاک همزمان ارزیابی شود .میزان عناصر مغزی که در توسط گیاه جذب می شود روی غلظت آن ها در اندام های مختلف گیاهی نیز اثرگذار است. چنانچه غلظت عناصر مغزی از میزان مشخصی کمتر شود از عملکرد محصولات باغی و زراعی نیز کاسته می شود. به این سطح معین از عناصر مغزی در گیاهان دامنه غلظت بحرانی گفته شده که یک شاخص مهم در آزمایش برگ درخت محسوب می شود. اما جهت بهره مندی از محصولات باغی با کیفیت ایده آل پیشنهاد می شود که سطح کفایت مواد مغزی مدنظر قرار گرفته شود چراکه این میزان حدود 30 درصد بیشتر از غلظت بحرانی می باشد. در تفسیر آزمون برگ در صورتیکه که غلظت یک عنصر از دامنه غلظت بحرانی کمتر باشد، باغدار بایستی نیاز گیاه به آن عنصر را با کوددهی جبران کند و برعکس اگر غلظت عنصر بیشتر از دامنه غلظت بحرانی بود گیاه به آن عنصر کمتر احتیاج خواهد داشت.

نمونه برداری برگ در مزارع

در صورتیکه به پرورش محصولا ت زراعی مشغول هستید و قصد دارید از مزارع خود جهت آزمایش برگ نمونه برداری کنید، موقعی که حدود 70 روز از گلدهی گیاهان گذشته باشد، بهترین زمان انتخاب نمونه است. محل مناسب نمونه برداری برگ از محصولات زراعی از بخش میانی گیاه می باشد. همچنین فصل پائیز برای غلات و جهت نمونه برداری از دیگر محصولات زارعی بهار بهترین ماه است.

آزمایش برگ درخت پسته

علاوه بر اینکه پسته کاران برای داشتن باغات پسته پربار بایستی از برنامه غذایی و کوددهی پسته استفاده کنند، اطلاع از میزان عناصر برگ درختان نیز بسیار ضروری می باشد، زیرا آزمایش برگ پسته در مقایسه با آزمون خاک جهت مشخص کردن کمبودهای غذایی گیاه مفید تر خواهد بود. هدف آزمایش برگ نوع روش نمونه برداری را مشخص می کند. اگر قصد دارید مشکل یک درخت پسته یا قسمت مشخصی از باغ را مشخص کنید باید از تعداد محدودی از درختان سالم و بیمار نمونه برداشت و در شرایطی که هدف از آزمون برگ مشخص کردن اوضاع غذایی درختان پسته یک باغ باشد بایستی نمونه ها از نقاط مختلف باغ انتخاب شوند. زمان نمونه برداری نیز بسیار مهم بوده و آن هم به هدف باغدار از انجام آزمایش برگ بستگی دارد. معمولا برای برطرف کردن کمبودهای عناصر غذایی درختان پسته قبل از مرحله پر مغز شدن در خرداد ماه نسبت به آزمون برگ اقدام می کنند. در صورتیکه که هدف اصلی مدیریت غذایی باغ پسته برای سال آینده باشد مرداد ماه زمان مناسب آزمایش برگ است.

آزمایش برگ انگور

پرورش دهندگان درخت انگور علاوه بر توجه به کوددهی اصولی انگور بایستی از میزان عناصر غذایی جذب شده توسط گیاه نیز مطلع شوند، به همین دلیل آزمایش برگ را باید در برنامه خود قرار دهند. در زمان نمونه برداری از درختان انگور باید این نکته را به خاطر بسپارید که برگ های جمع آوری شده از رقم های متفاوت، درختان با سن بیشتر یا جوان تر و همچنین درختانی که به باردهی رسیده اند با آنهایی که هنوز بارور نشده اند نباید با هم مخلوط شود. بعلاوه در زمان برداشت نمونه برگ ها را با دمبرگ جمع آوری کنید چون برای آزمون برگ درخت انگور تنها از دمبرگ استفاده می شود.

آزمایش برگ درخت را بموقع انجام دهید

اکثر باغداران موقعی برای آزمون برگ اقدام می کنند که علائم کمبود مواد مغزی در برگ گیاهان ظاهر شده است اما برای اینکه این آزمایش بهترین نتایج را داشته باشد بایستی پیش از آشکار شدن علامت های کمبود مواد غذایی آزمون برگ را انجام داد تا از وارد شدن خسارت به درختان جلوگیری شود. همچنین لازم است که نمونه برداری در هرسال انجام شود تا نمونه ها از سال پرباری و کم باری درختان باشد. انجام آزمون برگ درخت توسط کارشناسان کشاورزی باتجربه و خبره در تفسیر نتیجه آزمون بسیار حائز اهمیت است، چرا که کارشناسان علاوه بر آنالیز درست آزمون می توانند کشاورزان را در راستای مدیریت اصولی باغات میوه و محصولات زراعی، برداشت محصول باکیفیت و کاهش هزینه ها راهنمایی کنند. در این راستا شما باغدار و کشاورز عزیز می توانید جهت مشاوره و ارسال نمونه برگ با کارشناسان آزمایشگاه خاک و برگ کشاورزی نارنج اسپادانا با شماره های 0911298979  و 09367889355 تماس بگیرید. کارشناسان نارنج اسپادانا شما را بصورت کامل راهنمایی می کنند و نحوه نمونه برداری  برگ درخت و ارسال آن را توضیح می دهند. همچنین این آزمایشگاه، پس از انجام تجزیه و تحلیل برگ درختان، مشاوره های لازم و مهم را به شما ارائه می دهد.